Heleens blog: Rush of rust?

Evert Berkel
4 minuten
Heleens blog
Stel je de volgende dag eens voor: de werkdag is druk en strak gepland en je moet haasten om aan het einde van de dag op tijd thuis te zijn. De thuissituatie vraagt ook om een strakke planning, ergens moet er ook nog worden gesport, maar eigenlijk is er geen tijd en voor je gevoel ook te weinig energie over. Herkenbaar?

Rush hour

Op diverse plekken liggen ‘to-do lijstjes, ‘niet vergeten’ briefjes en terugbelverzoeken. En o ja, meerdere keren op die dag wordt je aandacht getrokken naar allerhande push berichten op je telefoon, die weliswaar kort, maar wel direct, voorrang of actie vragen. Hoewel je overal flink gas achter zet en het allemaal voor elkaar bokst merk je dat de ‘prioriteiten’ lijst helaas sneller van onderaf wordt aangevuld, dan jij het van bovenaf geleegd krijgt. Veelal niet eens door wat jijzelf, maar vooral een ander bovenaan jouw lijst weet te krijgen.

Repeterend karakter

Hoewel dit een beetje een gechargeerd beeld is, we kennen allemaal wel eens zo een dag. Maar wat als er steeds meer herhaling optreedt van dit soort dagen? Dagen van repeterend karakter waarop je aandacht ongevraagd en vaak ongewild wordt getrokken naar ‘zo-snel- mogelijk-wegwerken’ activiteiten, terwijl je eigenlijk je energie veel zou willen besteden aan dingen die je leuk en belangrijk vindt? Op den duur gaan we allemaal reageren op dit ongemak; de een door excessief nog meer uren te gaan werken, de ander wordt juist lusteloos. In beide gevallen ebt plezier en ontspanning uit de dagen weg.

Stilstaan

De afgelopen maanden zijn geweest zoals niemand van ons ze eerder heeft meegemaakt. Ineens stonden we stil. Hoewel het een tijd van onzekerheid, stress en zorgen kan zijn, blijkt het ook een periode van reflectie. Reflectie op mondiaal niveau; hoe gaan we met de wereld om en hoe zouden we dit beter kunnen en moeten doen? Maar ook reflectie op individueel niveau, kan en wil ik wat ik doe blijven doen en wil ik dat op deze manier? De tijd die er ineens was om onszelf dit soort vragen te stellen, gunnen we onszelf doorgaans niet. De waan van de dag vol afvinklijstjes en opgelegde to-do’s is te groot. Toch kan dit anders, juist door even rust te nemen en te reflecteren.

Bewustwording

Bij het nemen van rust en tijd nemen voor reflectie is het goed een scheiding te maken tussen de begrippen ‘effectiviteit’ en ‘efficiëntie’ en bewust te worden van het verschil in denken in effectiviteit en denken in efficiëntie.

Echt belangrijk

Effectiviteit staat voor de mate waarin het doel van een activiteit wordt behaald, jouw persoonlijke doelen (op lange termijn). Efficiëntie gaat ook over het behalen van doelen, maar met de toevoeging dat dit met zo weinig mogelijk middelen gepaard dient te gaan. Dit zijn vaak onze lijstjes die we zo snel mogelijk weggewerkt willen hebben. Een probleem ontstaat, wanneer deze to-do lijsten, waar we veel van onze tijd aan besteden, ver af staan van de zaken die we echt belangrijk vinden.

Metafoor

De bekende managementauteur Stephen Covey omschrijft het begrip effectiviteit met een heel treffende metafoor, waarin hij de doelen in het leven vergelijkt met een ladder die tegen een muur staat. If the ladder is not leaning against the right wall, every step we take just gets us to the wrong place faster’. Hij vergelijkt activiteiten in je leven met het beklimmen van de treden van de ladder. Wanneer eenmaal de bovenste trede is bereikt ben je blij, trots, voldaan. Je doel is immers bereikt. Wanneer je op dat moment echter pas bemerkt dat de ladder niet tegen de juiste muur stond, blijkt de geleverde inspanning voor niets, ineffectief, te zijn geweest.

Kortetermijnacties

Omdat we vaak te weinig tijd nemen voor reflectie, geen rust nemen om na te denken over onze doelen op lange termijn, worden we vooral afgeleid door kortetermijnacties, de treden van de ladder. We zijn dan de hele dag druk en als we niet waakzaam zijn, met zaken die we intrinsiek niet echt belangrijk vinden. Wanneer je je bezighoudt met zaken die wel belangrijk voor je zijn, is het trouwens vaak helemaal niet zo erg dat het niet meteen efficiënt gebeurt. Je beleeft er immers plezier of geluk aan, of je ondervindt er veel voldoening van.

Beperkte middelen

Betekent dit dat efficiëntie niet meer belangrijk is? Dat is het zeker wel, we hebben immers beperkte middelen als tijd en geld tot onze beschikking, dus we zullen daar bewust mee om moeten gaan. Ontkom je nu door bewustwording van effectiviteit aan ‘to-do’ lijsten? Ook dat uiteraard niet, het doel is ook niet om deze uit je leven te bannen. Maar door bewustzijn in je dagelijkse activiteiten krijgen ze niet meer constant jouw onophoudelijke aandacht.

Persoonlijke ontwikkeling

Jouw persoonlijke ontwikkeling versterk je door reflectie. Ik wil je nu dus aansporen na te gaan denken over die ladder tegen de muur. Dat klinkt misschien simpeler dan het is. Daarom wil ik je in het blog van volgende maand stapsgewijs mee nemen in het schrijven van een plan voor jouw persoonlijke ontwikkeling. Gestructureerd en overzichtelijk, zodat je door rust en reflectie kunt werken aan het verhogen van jouw persoonlijke effectiviteit.

Overigens, rust en reflectie mogen tot die tijd wel al vast op je ‘niet vergeten’ lijstje worden genoteerd. Tot volgende maand!

Elke maand blogt Heleen Hofland-Hansma voor het NT over persoonlijke ontwikkeling. Wil je reageren? Stuur een bericht aan nt@knmt.nl.

Lees hier Heleens eerdere blogs

Lees ook de blogs van Heleens voorgangster: coach en tandarts Sara Setodeh