Betere mondzorg voor ouderen speerpunt voor tandartsen

De mondzorg voor kwetsbare ouderen moet beter, zo vindt de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Tandheelkunde (KNMT). De oudere mond is nu lang niet altijd gezond en er komen steeds meer ouderen. Reden voor de beroepsvereniging van tandartsen, orthodontisten en kaakchirurgen om, veelal samen met andere partijen in de (mond)zorg, een reeks initiatieven te starten en te ondersteunen.

Nederland vergrijst en het aantal thuiswonende ouderen met (deels) eigen tanden en kiezen wordt steeds groter, vertelt KNMT-voorzitter Aad van der Helm: ‘Hierdoor neemt ook de behoefte aan tandheelkundige zorg en verzorging toe. Die lijkt nu nog niet op peil te zijn; maar liefst 8 op de 10 ouderen die opgenomen worden in een verpleeghuis blijkt een slecht gebit te hebben. Daar willen we iets aan doen.’ 

Ouderen gaan minder vaak naar de tandarts
Die slechtere mondgezondheid hangt samen met een teruglopend tandartsbezoek. Uit cijfers van het CBS blijkt verder dat mensen minder vaak naar de tandarts gaan als ze ouder worden. Zo zag minder dan 6 op de 10 mensen tussen de 70 en 80, en minder dan 40% van de 80 plussers in 2014 een tandarts. 

KNMT - samen met anderen - in actie
Om werk te maken van de verbetering van het oudere gebit initieert en participeert de KNMT in een aantal projecten.

1. Praktijkwijzer voor de mondzorgpraktijk
Allereerst ontwikkelde de beroepsvereniging een handige praktijkwijzer voor haar leden. Hierin staat hoe mondzorgpraktijken het best ‘senior proof’ kunnen worden. 

2. Poetsinstructiekaarten
Samen met Zorg voor Beter bracht de KNMT de door TNO ontwikkelde set poetsinstructiekaarten opnieuw uit. Deze is erop gericht om mantelzorgers, verplegenden en verzorgenden te helpen het gebit van hun patiënten schoon te houden. 

3. Wijkgerichte aanpak
Ook voor thuiswonende ouderen gebeurt het een en ander. Zo organiseert de KNMT afgelopen najaar een serie voorlichtingsbijeenkomsten samen met lokale tandartsen, gemeenten, huisartsen en andere zorgverleners uit de wijk. Uitgangspunt daarvan is dat meer kennis van het belang van een gezonde mond voor ouderen, en een betere samenwerking tussen tandartsen en andere eerstelijns zorgverleners eraan kan bijdragen dat ouderen langer een gezonde mond houden en weer naar de mondzorgpraktijk gaan. 

4. De Mond Niet Vergeten
De KNMT neemt ook deel aan het project De Mond Niet Vergeten, een initiatief waarbij een groot aantal zorgpartijen betrokken is. Pilotprojecten worden gedraaid in Amsterdam, Hardenberg en Rotterdam. Daar werken tandartsen en huisartsen nauw samen om ervoor te zorgen dat ouderen tijdig worden geholpen bij problemen met hun gebit. Ook zijn materialen voor thuiszorg en mantelzorg ontwikkeld om hun kennis te vergroten maar vooral om hen te ondersteunen. 

5. App voor thuiszorg
Omdat de thuiszorg een belangrijke spil is in de mondzorg voor kwetsbare ouderen ontwikkelde BTN (Branchebelang Thuiszorg Nederland) samen met de KNMT een mondzorg-app voor de thuiszorg. In dit project wordt ook nauw samengewerkt met De Mond Niet Vergeten. Enthousiasmeren, kennis overdragen en ondersteunen zijn de sleutelwoorden om te komen tot een betere mondverzorging en de contacten tussen thuiszorg en mondzorgpraktijken te bevorderen. De app wordt momenteel geëvalueerd.

6. Oudere patiënten terug op de radar
Ook heeft de KNMT een pilot ‘casefinding’ gedaan: een aantal tandartspraktijken dook in haar patiëntinformatiesystemen om te achterhalen welke oudere patiënten uit beeld zijn geraakt bij de praktijk, en hoe dat komt. Doel is om te komen tot adviezen voor mondzorgpraktijken hoe ze kunnen voorkomen dat ouderen “buiten beeld raken” of hoe ze ouderen weer kunnen motiveren contact te zoeken met de mondzorgpraktijk.

7. Patiëntenvoorlichting op Nationale Ouderendag
Om ouderen te wijzen op het belang van goede mondverzorging, en ze erbij te helpen, hielden meer dan 100 mondzorgpraktijken verspreid door heel Nederland vrijdag 2 oktober 2015 ‘open huis’. Ze hielden voorlichtingssessies, boden hulp bij het poetsen of controleerden de oudere mond. De KNMT informeert patiënten - jong en oud - daarnaast permanent via de website www.allesoverhetgebit.nl. Deze website geeft antwoord op alle vragen over het gebit, de tandarts en mondgezondheid. Ook in 2016 blijft de KNMT goede mondzorg voor ouderen promoten.

Zie ook de 5 projecten in het Programma Mondzorg voor kwetsbare ouderen