facebook

Een blauwe plek op het tandvlees

Evert Berkel
2 minuten
Wat is dat nou2
Wat zie ik?
Een 37-jarige man heeft twee maanden geleden een moedervlek op zijn tandvlees links in de onderkaak ontdekt. Hij heeft er geen klachten van. U ziet een gladde, blauwgrijs gepigmenteerde zwelling bij de buccale papil tussen 34 en 35, die zich vaag langs de cervicale gingiva van de premolaren voortzet. De occlusale zilveramalgaam-restauratie in de 36 is een jaar terug vervangen door composiet. De man is van Indiase komaf en heeft een raciaal gerelateerde donkere huidskleur. Verder is hij gezond en gebruikt geen medicatie.

Wat is het?
Een blauw-grijs gepigmenteerde afwijking op het tandvlees kan passen bij een zilver(amalgaam)tatoeage. Hier passen de vorm en de locatie van de laesie daar echter minder goed bij. Maar ook pigmentcellen, de zogenaamde melanocyten, kunnen een pigmentlaesie veroorzaken. Melanocyt-pigmentaties zijn bij donkere rassen meestal gelijkmatig verdeeld over de tandvleeszoom aanwezig. Bij een focale opeenhoping van pigment, zoals bij deze patiënt, past alleen maar een plotselinge groei van melanocyten. Hier bleek dan ook sprake van een maligne melanoom. Zo’n 40 procent van de primaire mucosale melanomen komt voor in de mucosa van de neus- (bijholte), mond of keel. De resterende ontstaan ano-genitaal of conjunctivaal. Ze vertegenwoordigen minder dan 5 procent van alle hoofd-halsmaligniteiten en komen bij mannen en vrouwen even vaak voor. Ze worden gekenmerkt door een zeer agressief beloop, resulterend in een vij­ aars overleving van minder dan 25 procent, omdat al in een vroeg stadium lymfekliermetastasen en uitzaaiingen op afstand ontstaan. Behandeling is nog steeds een primair chirurgische. Bij metastasering op afstand is geen genezing meer mogelijk. Wel is tegenwoordig bij aanwezige mutaties in de proto-oncogenen KIT en BRAF een tijd lang e‑ ectieve palliatie mogelijk met gerichte (immuno)therapie.
Wat doe ik?
Zo’n plotseling ontstane moedervlek moet u altijd wantrouwen. Indien u twijfelt aan een amalgaamtatoeage, kan een intraorale X-opname soms behulpzaam zijn. Indien daarop geen radiodensiteit zichtbaar is of, zoals in dit geval, een tatoeage onwaarschijnlijk is, is spoedverwijzing (binnen drie dagen) naar de mka-chirurg gerechtvaardigd, voor een beoordeling en meestal biopsie. Hoe vroeger het stadium is waarin het mucosale melanoom wordt ontdekt, des te groter is de kans op genezing. Bij deze patiënt is een marginale mandibularesectie met een selectief halskliertoilet links verricht. Gelukkig viel het uitzaaigedrag mee en is hij zes jaar na behandeling nog recidiefvrij.
Dr. Robert van Es bespreekt in deze rubriek afwijkingen rond en in de mond. De nadruk ligt op het herkennen van de afwijking en het zo nodig behandelen ervan of, waar zinvol, verwijzing naar meestal de mka-chirurg.
Literatuur: