Machtiging X21 bij jeugdigen: hoe zit dat?
Afweging tandarts op basis van anamnese en mondonderzoek
Die afweging zal gemaakt moeten worden op basis van een anamnese en een mondonderzoek. Daarnaast zal moeten worden vastgesteld of redelijkerwijs geen ander diagnostisch instrument kan worden toegepast dat minder stralingsbelasting geeft maar wel dezelfde resultaten oplevert als een OPG (ALARA, ofwel As Low As Reasonably Achievable). Is dat instrument er, dan heeft dat de voorkeur. Het besluit om wel of geen OPG te maken, dient altijd beargumenteerd te kunnen worden. Ook als dit besluit afwijkt van adviezen die in vigerende richtlijnen gehanteerd worden. Afwijkingen van de richtlijn dienen goed onderbouwd, in het belang van de patiënt, gedocumenteerd te zijn.
Het inzetten van het machtigingenbeleid hangt volgens de verzekeraars samen met het beperken van gezondheidsrisico’s voor jeugdige patiënten. Die lopen hogere risico’s dan ouderen als zij worden blootgesteld aan straling, en een OPT heeft een veel hogere stralingsbelasting dan een intraorale opname.
Indicaties opgesteld door Zorgverzekeraars Nederland
De volgende indicaties, opgesteld door ZN, zijn opgenomen in het Vecozo-machtigingenportaal:
- trauma aan de kaak of een vermoeden daarvan;
- juveniele parodontitis;
- ontwikkelingsstoornissen of een vermoeden daarvan die aanleiding kunnen zijn voor een orthodontische behandeling;
- extractie van verstandkiezen;
- een nieuwe patiënt met verschillende restauraties bij wie een vermoeden van periapicale problemen bestaat en;
- een patiënt bij wie het redelijkerwijs niet mogelijk is een intraorale opname te maken.
Nieuwe patiënten zien en screening cariës en parodontopathieën geen aanleiding om röntgenfoto's te maken
Verder zeggen de zorgverzekeraars te constateren dat uit materiële controles een beeld naar voren komt van toenemend oneigenlijk gebruik van code X21. Ze zouden indicaties zien zoals het gebruik van het orthopantomogram als screeningstool en als middel voor het opsporen van cariës en parodontopathieën. Ook worden in toenemende mate routinematig OPT’s bij nieuwe patiënten gemaakt. De KNMT is het met de zorgverzekeraars eens dat deze indicaties geen aanleiding zijn voor het maken van OPT’s.