Ledenraad: klankbord met beslissingsbevoegdheid
Vóór in 2015 de KNMT een ledenraad instelde, vertegenwoordigden de voorzitters van de verschillende KNMT-afdelingen in het land de beroepsgroep in het ‘Vertegenwoordigend College’ (VC). Dat werd op een gegeven moment echter als wat gedateerd ervaren, mede omdat alle vertegenwoordigers praktijkhouder waren.
In de huidige samenstelling van de ledenraad wordt zorgvuldig gestreefd naar een reële afspiegeling van het totale ledenbestand van de KNMT. De 27 plekken in de ledenraad zijn als volgt verdeeld:
- tandarts-praktijkhouder algemeen practicus (14 zetels);
- tandarts-zzp'er algemeen practicus (8 zetels);
- tandarts in loondienst algemeen practicus (1 zetel);
- student (in de masterfase) (1 zetel);
- gedifferentieerd tandarts (1 zetel);
- tandarts-specialist (1 zetel);
- vertegenwoordiger van de opleiding tot tandarts (1 zetel).
Bekijk wie er in de ledenraad zitten
Deze onderverdeling levert een aantal kiesgroepen op. Elk KNMT-lid wordt in zo’n kiesgroep ingedeeld op basis van bij de vereniging bekende gegevens over de beroepsuitoefening. Omdat die gegevens kunnen veranderen, wordt de indeling van de kiesgroepen elke 3 jaar opnieuw bekeken. Leden kunnen na die periode een wijziging van werksetting doorgegeven. De huidige periode loopt tot 1 januari 2027.
Bij verkiezingen is de kiesgroep waarin je als lid bent ingedeeld ook de kiesgroep waarvoor je je kandidaat kunt stellen voor de ledenraad en waarbinnen je je stem kunt uitbrengen. Binnen de kiesgroep tandarts-praktijkhouder wordt in elk van de 14 regio’s een vertegenwoordiger gekozen. Bij kiesgroepen zoals zzp’ers en specialisten is de verkiezing landelijk.
Stel je kandidaat voor de ledenraad
Hoe bevalt de ledenraad?
Marlies Roosen: "Een bredere kijk op én buiten je vakgebied"
Marlies Roosen is praktijkhouder in Heemstede en vertegenwoordigde 6 jaar lang de regio Amsterdam-Haarlem in de ledenraad. Eind maart heeft ze de reglementair toegestane 2 periodes van 3 jaar volgemaakt en neemt ze afscheid: “Jammer genoeg. Ik vind bestuurswerk gewoon erg leuk en heel interessant. Het geeft je een bredere kijk op én buiten je vakgebied. En het geeft je de gelegenheid de KNMT als beroepsvereniging een stapje verder te helpen. Maar een opvolger wordt vast makkelijk gevonden in deze qua aantal tandartsen grootste regio van het land.”
Je komt in contact met een groep zeer betrokken vakgenoten
Roosen ziet de ledenraad als een nieuw soort gremium dat beter aansluit bij de veranderende beroepssamenstelling: “De KNMT, en zeker voorheen de NMT, was toch vooral bezig met de gesettelde tandarts. Het hoge aantal vrouwen op de opleidingen en het grote aantal tandartsen dat niet meer fulltime wil werken, maken het nodig ook andere belangen te vertegenwoordigen. De huidige KNMT wil zich uiteraard inzetten voor alle leden. Wat overigens leuk is, 2 van de huidige bestuursleden van de KNMT zaten in de ledenraad. Het is zo ook een kweekvijver voor het bestuur.”
Lukte het haar echt een spreekbuis van de regio te worden? “Dat heb ik met hart en ziel geprobeerd. Zo is het gelukt een regiocommissie op te richten, daar komen collega’s op af. Maar dan gaat het toch vooral over zaken binnen het eigen werkgebied, zoals het regelen van spoeddiensten. Op mijn pogingen om meningen over meer algemene zaken vanuit de ledenraad te peilen, heb ik eigenlijk in 6 jaar tijd nul reacties gehad. Het lijkt mij goed dat het bureau en bestuur veel aandacht hebben voor het democratisch gehalte van de vereniging.”
Wat zijn voor Roosen speerpunten in het gepresenteerde jaarplan van de KNMT? “Het capaciteitsprobleem is urgent. De mondzorg heeft een toereikend aantal, liefst Nederlands sprekende tandartsen nodig. Belangrijk vind ik ook dat de tarieven in orde blijven - het moet de moeite waard blijven om het vak uit te oefenen. Ik heb soms het gevoel dat we de hele medische zorg een beetje aan het verknallen zijn. We moeten de macht van de verzekeraars in toom zien te houden. Voor mij zou de KNMT zich soms iets meer als vakbond mogen opstellen.”
Jaap Wim Spaargaren: "Mijn vakinzichten kunnen verrijken"
Jaap Wim Spaargaren is praktijkhouder in IJsselmuiden, regio IJsselland. Ook hij heeft in de ledenraad de dubbele zittingsperiode van 2 keer 3 jaar erop zitten. “Die bemoeienis en betrokkenheid met zaken die uitstijgen boven het reilen en zeilen van je eigen praktijk hebben zeker een positief effect op mijn tandartscarrière gehad. Je kunt je als tandarts snel ‘koning op je eigen eiland’ voelen. Maar ik heb via de ledenraad mijn vakinzichten echt kunnen verrijken. Mooi ook dat je zo een groter geheel helpt aansturen. Het is dan ook goed dat nu iemand anders de kans krijgt. Maar die moet op dit moment nog wel gevonden worden. Verjonging is natuurlijk sowieso van belang, zoals ik dat ook zie in het bestuur van de KNMT.”
Via de ledenraad mijn vakinzichten echt kunnen verrijken
In hoeverre voel je je als ledenraadslid de afgevaardigde van een regio? “Je hebt vanuit de dienstenstructuur natuurlijk contact met je collega’s. En bij nascholing en andere evenementen spreek je mensen in de wandelgangen. Maar ik ging niet als een soort ombudsman om de week mensen bellen. De terugkoppeling van landelijke bestuurszaken naar je kring is echt wel lastig geweest. En ik zie bij de Algemene Vergaderingen op de tribune vaak oud-bestuursleden en maar weinig jonge tandartsen. Goed dat de KNMT er aandacht voor heeft die ook op andere manieren te benaderen.” Wat zijn voor Spaargaren belangrijke items uit het jaarplan van de KNMT? “Het terugbrengen van de opleiding van 6 naar 5 jaar zoals (toenmalig red.) minister Ernst Kuipers heeft geïnitieerd, lijkt mij zeer ongewenst. Universiteiten moeten dan beslissen wat er uit het curriculum kan. En wij als beroepsgroep moeten er goed over nadenken hoe we omgaan met die minder opgeleide en bekwame tandarts. De kwaliteit van de mondzorg is hier in het geding. Daarnaast is het groeiende tandartstekort een belangrijk punt van zorg. Met de ouder wordende patiënt die de eigen dentitie wil behouden, zal de mondzorgvraag de komende decennia alleen maar stijgen. Op dit punt moet de KNMT blijvend de vinger aan de pols houden.”
Laura Beunk: "Als tandarts directe invloed hebben"
Laura Beunk is nieuw in de ledenraad. Ze werkt sinds 2023 als zzp’er in praktijken in Oss en Zevenaar. Ze maakte nog niet zo lang geleden voor de eerste keer een Algemene Vergadering mee. Daar werd ze gesterkt in haar overtuiging dat het nuttig is dat zzp’ers goed in de ledenraad zijn vertegenwoordigd. Beunk had al tijdens haar opleiding in Nijmegen oog voor het vakoverstijgende perspectief: “Ik zat daar in de opleidingscommissie en later in de onderwijscommissie. Met dit verschil dat je daar medezeggenschap hebt, terwijl je in de ledenraad echte zeggenschap hebt. Het is goed dat een ledenraad beslissingsbevoegdheid heeft, over de begroting bijvoorbeeld en het jaarplan. Zo kun je als tandarts directe invloed hebben. Met 27 leden vormen we vanuit democratisch oogpunt ook kwantitatief een goed tegenwicht voor bestuur en directie van de KNMT.”
Beunk constateert dat veel tandartsen vooral met de werkdruk van hun eigen praktijk bezig zijn en minder met overstijgende zaken: “Ik denk dat de KNMT zich ook nog beter kan profileren. Duidelijk maken dat ze echt veel meer doet dan een klachten- en geschillenregeling aanbieden. Sinds die eerste vergadering werd mij duidelijk dat je in contact komt met een groep zeer betrokken vakgenoten met wie je ook vakinhoudelijk kunt overleggen. En met wie je zaken rond politiek, verzekeraars etc. kunt bespreken buiten je eigen vertrouwde cirkeltje.”
Ik vind bestuurswerk gewoon erg leuk en heel interessant
De bemoeienis van verzekeraars – rondom richtlijnen, contracten en afwijzen van behandelingen bijvoorbeeld – is voor Beunk een speerpunt in het Jaarplan van de KNMT. “Daarnaast vind ik het goed dat we als KNMT een gemeenschappelijk standpunt formuleren, waarin we zorgen dat de kwaliteit van zorg voor patiënten gewaarborgd blijft en dat tandartsen ook hun keuzevrijheden behouden. Dit zijn punten die ter sprake komen bij de eventuele invulling van het onderwerp ‘Mondzorg terug in de basis’, waar momenteel de politiek veel aandacht voor heeft.”
Belangrijk om belangen achterban in al zijn diversiteit te verdedigen
Voor KNMT-voorzitter Hans de Vries is een brede belangenbehartiging van de totale achterban een belangrijk punt: “Duurzaamheid kent verschillende toepassingen. Ik zie het als een vorm van sociale en bestuurlijke duurzaamheid om te bewaken dat wij de belangen van onze achterban, in al zijn diversiteit, blijven verdedigen. Daarom is die peiling van onze kiesgroepen om de 3 jaar van groot belang: om de zoveel tijd steken we een thermometer in de veranderende groep die we als KNMT willen bedienen.”
We hebben focusgroepen met veelal online bijeenkomsten
De Vries begrijpt wel iets van de scepsis van sommige oudere tandartsen over de veranderende instelling van jongeren: “Nieuwe generaties staan vaak anders in het leven, dat is een feit. De opdracht voor ons is om ook hen adequaat te bereiken en van zinvolle informatie te voorzien. Zowel binnen het bestuur als voor de ledenraad hebben we de laatste anderhalf jaar echt een professionaliseringsslag gemaakt. We willen dat je jezelf als bestuurslid of ledenraadslid kunt ontwikkelen in zo’n functie. Maar ook dat je je brugfunctie richting leden goed kunt invullen. Daar zetten we op verschillende manieren op in. We hebben focusgroepen met veelal online bijeenkomsten. We gaan in 2024 vanuit het bestuur en bureau 2 keer per jaar regiorondes organiseren, waarmee we onder ledenraadsleden informatie kunnen verspreiden en ophalen. Verder hebben we 2 regiocoördinatoren als verlengde arm van onze afdeling Ledenservice voor de ondersteuning van de ledenraad.
Contact met leden ook buiten de raad om
Behalve fysieke contactmogelijkheden gaat de KNMT toenemend andere middelen inzetten, benadrukt De Vries: “Mirjam Bijnsdorp, de interim-directeur van ons bureau, houdt zich intensief bezig met de vraag of we qua dienstverlening de juiste dingen doen. De komende tijd gaan we dan ook vaker ledenpeilingen houden. Er zijn uiteraard meer en directere mogelijkheden om in contact met onze leden te zijn dan via hun vertegenwoordigers in de ledenraad. Ook via de inlog op ‘Mijn KNMT’ willen we collega’s nog actiever gaan ondersteunen in hun bedrijfsvoering en uitoefening van het vak.”
Word ook lid van de ledenraad!
Er zijn momenteel veel vacatures voor raadsleden. Meld je ook aan! Het kan nog tot maandag 4 maart 9.00 uur.
Dit artikel is eerder gepubliceerd in NT/Dentz 01/2024.
